عصب کشی دندان چیست؟
همه ما ممکن است در اثر عوامل مختلفی که در ادامه به شرح آن میپردازیم، دچار درد شدید دندان شویم. این درد و عفونت اگر به بخش داخلی یا پالپ دندان برسد (بخشی که رگ های خونی و اعصاب دندان در آن قرار دارد) تنها راه درمان آن بدون اینکه بخواهید دندان خود را بکشید، عصب کشی دندان است.
حال عصب کشی دندان چیست؟ عصب کشی دندان، که به عنوان درمان ریشه دندان نیز شناخته میشود، یکی از روشهای اصلی در دندانپزشکی برای درمان دندانهایی است که به شدت آسیب دیدهاند یا عفونت کردهاند. در واقع عصب کشی به روشی گفته میشود که در آن، بخش داخلی و نرم دندان که به آن پالپ (pulp) میگویند و ریشه و عصب دندان در آن قرار دارد را، از عفونت خالی و تمیز میکنند و سپس با مواد مخصوص پر میکنند.
چرا عصب کشی دندان ضروری است؟
دندانها از سه لایه اصلی تشکیل شدهاند: مینای دندان، عاج، و پالپ. پالپ، که حاوی عصبها و عروق خونی است، در مرکز دندان قرار دارد و نقش حیاتی در رشد و تغذیه دندان ایفا میکند. اما زمانی که پالپ به دلیل پوسیدگی شدید یا آسیب دیدگی دندان عفونت میکند، ممکن است نیاز به عصب کشی باشد.
علل اصلی نیاز به عصب کشی عبارتند از:
- پوسیدگی عمیق: که به پالپ دندان نفوذ کرده و باعث عفونت شده است.
- ضربه یا آسیب فیزیکی: که ممکن است باعث شکستن دندان یا آسیب دیدگی پالپ شود.
- عفونتهای مزمن: که ممکن است به صورت درد شدید، تورم یا ایجاد آبسه نمایان شود.
فرآیند عصب کشی چگونه انجام میشود؟
عصب کشی دندان یک روش درمانی تخصصی است که طی چند مرحله انجام میشود:
مرحله اول عصب کشی دندان، بیحسی
در اولین مرحله از عصب کشی، دندانپزشک برای اینکه شما در حین کار دردی را احساس نکنید، مقدار کمی از داروهای بی حس کننده را روی لثه شما در نزدیکی دندان آسیب دیده تزریق میکند. پس از عملی شدن این کار، لثه ها به شیوه موضعی بیحس میشوند. اگر عفونت و پوسیدگی دندان ها زیاد باشد، ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای بی حس شدن دندان داشته باشید.
لازم به ذکر است که دندانپزشک هنگام معاینه اولیه، برای کاهش عفونت، داروهای آنتی بیوتیک تجویز میکند و عصب کشی دندان را ۱۰ تا ۱۵ روز بعد شروع میکند.
مرحله دوم عصب کشی، برداشتن پالپ دندان
وقتی دندان شما بی حس میشود، متخصص یا دندانپزشک عمومی در قسمت بالای دندان یا همان عاج دندان، شکاف کوچکی ایجاد میکند تا پالپ دندان را ببیند.
هنگامی که پالپ آلوده یا آسیب دیده در معرض دید قرار گیرد، متخصص با استفاده از ابزارهای ویژهای به نام فایل دندانپزشکی (files)، آن را به دقت برمیدارد تا به کانال عصبی دندان برسد، بعد از آن عصب دندان را با دقت زیاد خارج میکند.
مرحله تمیز کردن و تزریق آنتی بیوتیک ها
مرحله سوم عصب کشی دندان، به این صورت است که پس از برداشتن مغز و پالپ دندان، دندانپزشک کانال باز شده را با یک آنتی بیوتیک موضعی پوشش داده تا عفونت ایجاد شده را سرکوب کند و مانع از تشدید و عود مجدد آن شود.
پس از تمیز کردن و ضد عفونی شدن کانال ها، متخصص دندان را با خمیر سیلر و ماده ای لاستیک مانند به نام گوتاپرکا پر میکند. دندانپزشک همچنین ممکن است آنتی بیوتیک های خوراکی را برای مدیریت و اطمینان از سرکوب عفونت برای شما تجویز کند.
مرحله پر کردن در عصب کشی
در مرحله آخر عصب کشی دندان، دندانپزشک با پر کردن شکاف کوچکی که در قسمت بالای دندان در همان ابتدای عصب کشی ایجاد کرده بود بصورت موقتی آن را مهر و موم میکند. آن ها به کمک سیلانت سوراخ ها و درز ها را مسدود میکنند تا کانال از آسیب ناشی از بزاق در امان بماند.
بعد از گذشت مدتی از عصب کشی، از آنجایی که دندان دیگر مثل قبل مقاوم و محکم نیست، لازم است که برای حفظ آن از روکش دندان استفاده کنید.
چه زمان به عصب کشی دندان نیاز داریم؟
همانطور که در بالا گفتیم، عصب کشی هنگامی انجام میشود که قسمت داخلی یک دندان که به آن پالپ نیز گفته میشود آسیب ببیند و یا دچار التهاب و عفونت شود. حتی اگر پالپ یا مغز دندان از بین رفته باشد و یا در اصطلاح مرده باشد، بخش بالایی دندان یا همان تاج میتواند کماکان دست نخورده باقی بماند. از بین بردن پالپ دندان آسیب دیده یا آلوده، بهترین روش برای حفظ ساختار دندانها است.
علل عمده نیاز به اعصاب کشی دندان، شامل موارد زیر است:
- پوسیدگی عمیق به دلیل عدم رسیدی و درمان سوراخ ها و حفرات دندان
- انجام چندیدن پروسه درمانی دندانپزشکی روی یک دندان
- بروز ترک در دندان
- وارد شدن آسیب و شکستن دندان در اثر تصادف و هر حادثه دیگری
- نشت پرکردگی قدیمی، که باعث بوجود آمدن پوسیدگی در زیر مواد شده است.
مزایای عصب کشی دندان
- حفظ دندان طبیعی: عصب کشی به شما امکان میدهد دندان طبیعی خود را حفظ کنید و از نیاز به کشیدن دندان و استفاده از ایمپلنت جلوگیری کنید.
- کاهش درد: این درمان میتواند درد و ناراحتی ناشی از عفونت پالپ را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
- جلوگیری از گسترش عفونت: عصب کشی از گسترش عفونت به سایر قسمتهای دهان و فک جلوگیری میکند.
آیا عصب کشی دندان درد دارد؟
بسیاری از مراجعان از ما میپرسند که آیا عصب کشی دندان درد دارد؟ در طول انجام عمل عصب کشی شما بیدار خواهید بود، اما داروهای بیحس کننده باکیفیت، باعث میشوند هیچ گونه دردی نداشته باشید بنابراین نگران این نباشید که عصب کشی دندان، درد دارد یا نه.
در گذشته، عصب کشی دندان به عنوان یک روش دردناک شناخته میشد، اما با پیشرفتهای تکنولوژیکی و استفاده از مواد بیحس کننده قوی، این فرآیند اکنون بسیار راحتتر و بدون درد است. بیماران ممکن است پس از انجام این روش کمی درد یا حساسیت را تجربه کنند، اما این علائم به طور معمول با استفاده از داروهای مسکن کاهش مییابد.
تنها دردی که ممکن است احساس کنید، مربوط به تزریق بیحس کننده ها است، که دردی جزئی و احساس سوزش کمی را به همراه دارد که این حس به سرعت خواهد گذشت و به آستانه درد افراد بستگی دارد.
مراقبتهای بعد از عصب کشی
پس از انجام عصب کشی، مراقبتهای خاصی برای حفظ دندان و جلوگیری از عفونت مجدد لازم است. مهمترین نکات عبارتند از:
- رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان برای جلوگیری از تجمع پلاک و باکتریها.
- پرهیز از خوردن غذاهای سخت: برای جلوگیری از آسیب به دندان درمان شده، بهتر است از جویدن غذاهای سخت خودداری کنید.
- مراجعه به دندانپزشک: مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت دندان و اطمینان از موفقیت درمان.
نتیجهگیری
عصب کشی دندان یکی از روشهای موثر برای درمان دندانهای آسیب دیده و عفونی است. با انجام این روش میتوان دندان طبیعی را حفظ کرد و از مشکلات جدیتر در آینده جلوگیری کرد. اگر دچار درد شدید یا علائم عفونت در دندان خود هستید، مراجعه به دندانپزشک و انجام عصب کشی میتواند به شما کمک کند تا دوباره از سلامت دندانهای خود لذت ببرید.